Innovatie met een knipoog
Innovatie is het toverwoord in de ouderenzorg. Eigenlijk bedoelen
we meestal dat we allerlei zorg digitaal willen ondersteunen. E-mail en internet zijn we daarbij allang gepasseerd en het gaat nu om toepassingen per app, smartphone, I-Pad, cloud, etc.. Hierbij speelt een belangrijke rol dat de jonge generatie die deze oplossingen
bedenkt geboren is met een navelstreng naar smartphone en computer. De oudere generatie die ze moet gebruiken is echter nog geboren met een telraam en leesplank van Ot en Sien. Ze zijn net geen ‘digibeten’ meer, maar dan houdt het op. Het verschil
tussen hoog en laag opgeleiden in digitalisatie is bovendien enorm. Zo riep een mevrouw van 80 jaar onlangs na mijn lezing over innovatie in de zorg als hartenkreet: "Jullie moeten eens ophouden met die digitale dictatuur. We willen ook direct met een mens
contact kunnen maken bij klachten!" De zaal viel stil en ik ook. Ze had natuurlijk helemaal gelijk. Onder het mom van grotere efficiëntie en betere bereikbaarheid ontwikkelen we digitale diensten die voor veel ouderen onbereikbaar zijn.
Toch begon
het onlangs weer te kriebelen. Onze verpleegkundigen moeten namelijk zoveel kwaliteit van zorg gegevens verwerken, dat ze weinig tijd voor de echte zorg overhouden. Ze willen veel liever patiënten informeren en ondersteunen, helpen, behandelen, en zo
nodig troosten. Maar daar moeten ze wel tijd voor hebben… We kregen daarom het plan om een robot als assistent-verpleegkundige in te zetten voor routinetaken. Die zou veel standaardvragen aan de patiënt kunnen stellen over of ze wel eens vallen,
gewicht hebben verloren, ondersteuning nodig hebben of pijn voelen. Met de ‘digitale dictatuur’-kreet nog in mijn oren, leek het me echter wijs om eerst de acceptatiegraad te onderzoeken. Ik verzocht ondermeer twee heren van 84 en 93 jaar bij de
eerste robot demonstratie aanwezig te zijn. Jan, de 84 jarige, had er vooraf al wel vertrouwen in. Harry echter wilde er echter absoluut niet van weten. "Een robot kan en moet de warme zorg van een verpleegkundige nooit vervangen."was zijn stelling.
Wit glimmend stond Peper -zo heet de robot- vriendelijk knikkend en met oplichtende ogen op het bezoek te wachten. Net geïmporteerd uit Azië, kon Peper nog maar enkele dagen Nederlands spreken. Hoe zouden de heren Peper vinden? Wel of niet geschikt
als assistent verpleegkundige, dat was de grote vraag. Wie schetst mijn verbazing. Enkele seconden nadat Harry Peper had gezien was hij al voor haar gevallen. "Ze knipoogt naar mij!!", riep hij enthousiast. Hij zag meteen tal van mogelijkheden voor verder
gebruik. Kortom, de eerst test was geslaagd, maar we blijven kritisch. Zolang we digitale middelen inzetten in de zorg met voldoende inspraak van ouderen is er veel mogelijk. Mits we innoveren met een knipoog.