Column gepubliceerd in juni 2018 nummer ZILVER
Heilige Maria, bid voor ons!
We leven steeds langer, maar toch krijg ik van patiënten, hoe oud ze ook zijn,
het meest de vraag of ze weer beter kunnen worden. Ook de 103 jarige, lieve jezuïtenpater die ik vanmorgen sprak op mijn weekendvisite, vroeg aanhoudend "Kunt u me beter maken?" Hij is net een paar dagen opgenomen vanwege een gebroken heup, na een ongelukkige
val in zijn woonzorgcentrum. De orthopedisch chirurg had in overleg met ons gekozen voor een zo klein mogelijke ingreep, om de twee botstukken weer aan elkaar te schroeven. Nu moesten wij hem weer op de been helpen. Liefst zonder complicaties. Toen ik hem
om het behandeldoel te bepalen vroeg wat hij vooral nog wilde kunnen na ontslag, bad hij spontaan het Onze Lieve Vrouw: "Helige Maria, Moeder van God, bid voor ons…" Ook op de vraag of hij bang was om te vallen, antwoordde hij met een volgend Weesgegroetje.
Dit leek me vooral te verklaren door zijn lichte cognitieve stoornissen en angst en stress in onze ziekenhuisomgeving. Samen maakten deze dat hij meer vertrouwen had in hulp van boven, dan van mij. Bovendien ging hij er van uit dat ik wel wist waaruit ‘beter
worden’ voor hem moest bestaan. Zo gaat het vaak. Jong en oud willen bij ziekte beter worden, ‘genezen’. Dat genezen meestal niet haalbaar is op hoge leeftijd is vaak even ver weg, als hoe dat betere leven er dan uit zou moeten zien. Men
vertrouwt er op dat hun dokter dat wel weet.
Niet lang geleden vroeg een dame van in de 70 me daarover wel advies. Ze had zelf al een en ander op schrift gesteld onder de titel "Wie ben ik, en wat wil ik". Maar ze kwam er niet helemaal uit en vroeg
"Heeft u nog tips om tot een zinvoller en nuttiger invulling van mijn leven te komen?" Ze had een druk werkzaam leven gehad in de zorg, en sinds haar pensionering als mantelzorger haar man en aantal andere mensen in haar omgeving geholpen. Maar nu was dat
minder nodig en knaagde er een tekort aan zingeving aan haar. Daarom bleef ze steeds meer thuis, zonder dat ze somber was geworden. Gelukkig was een win-win kans. We konden haar goed gebruiken om als vrijwilliger mensen zoals de pater te activeren. Zinnige
activiteiten voor beiden.
Dus, hoewel genezen vaak niet lukt in de geriatrie, lukt het meestal wel om mensen beter te laten bewegen, meer zelfstandig te maken, of minder pijn te laten voelen. Dat lukt vooral bij goede lichamelijke veerkracht, levenslust
en motivatie van de patiënt zelf én een haalbare doelstelling. We helpen onszelf en onze hulpverleners door van tijd tot tijd over die levensdoelen na te denken. Alleen, met onze dierbaren of met Maria.
Marcel Olde
Rikkert,
Hoogleraar Geriatrie Radboudumc